?? ??? ?????? ????????? ??????? ????? ??? ?????? ? ????? ???? ????? ???? ? ????? ????? ??????? ?? ???? ? ????????????? ???? ??????. ??? ?????????? ?? ????? ????? ????? ??????? ?????????? ???? ?????? ??? ???? ???????? ????? ?????? ????? ? ?????? ???????????? ???? ? ????????? ????? ????? ?? ???? ????? ?? ????? ????? ???? ???????? ?????? ????? ????? ?????? ????????????? ??????? ???? ???????? ? ????? ??????? ??? ?? ??? ?????? ? ?????????????? ????? ??????? ? ?????????? ?????? ???? ??????? ???????? ????? ? ????????? ????? ??? ????? ??? ????? ???????? ? ???? ??? ??????? ?? ??? ?????????? ??? ???? ????????? ????? ?????. ????? ????? ?? ????? ??????????? ?????? ? ?????? ??????????? ????? ?? ????? ???????? ?????????? ? ??? ???????? ?????? ???????? ????? ???????? ??????? ?? ????? ?????? ???? ?????.

?????? ??? ????????????? ?? ????? ?????????(???????? ????? ? ???? ??????? ????????? ?????? ??????? ? ???? ? ???????????) ????? ??????????? ?? ????????? ?????? ??????? ? ??????? ? ?????? ????????? ?????? ???????? ????? ?? ???? ?????????? ?? ???? ??????. ?????? ??? ???????????? ?????????? ????????? (?????? ? ??????) ?? ???? ????????? ????????? ?? ????????????. ??????? ??? ?? ?????? ???????????? ??? ???????? ?? ???????? ?????? ? ??????? ?? ???? ???? ????????? ????????? ??? ??????? ? ??????? ??????? ? ???????????? ????? ?? ??????? ? ???? ? ???????????? ??? ?????????. ????????? ????? ????? ?? ????? ???????????? ????????? ?????????? ? ????? ?????????? ?????? ???????????? "??????? ???????"??? ????? ?? ?????? ???????? ?? ???? ???? ? ?????????? ?????? ?? ???????? ????? ??????? ???. ????? ?? ????? ??????? ?????????? ????????? ??????????.

Zayend di gelek qadên jîyana însanan de hêmaneke dîyarker e. Ziman jî ji wan qadan e ku zayend xwe di nav de nîsan dide. Xebatên zayenda di zimanan de li ser du mijaran kûr dibin; sîstemên rêkkeftina zayenda navdêran û sîtemên dîyarkirina zayenda navdêran. Di vê xebatê de sîstema dîyarkirina zayenda navêdêran di Kurdîya Kurmancî de bi awayeke sîstematîk hatîye analîzkirin. Xebatên li ser sîstema dîyarkirina zayenda navdêran di Kurdîya Kurmancî de gelek kêm in û yên heyî jî yan tatmînkar nînin an jî tenê li ser dîyarkirina zayenda navdêrên jîndaran sekinîne. Kêmasîya xebateke sîstematîk ya di vê qadê de bû sebebê vê gotarê. Di xebatên li ser zayendê de, nêrînên Corbett (1991) bingeh in ku di vê gotarê de jî ew nêrîn hatine sopandin. Di wê xebatê de hin kirîter hatine dîyarkirin bo dîyarikrina zayenda navdêran û di vê xebatê de jî ew kirîter ji bo Kurdîya Kurmancî hatine tetbîqkirin. Di encamê de; sîstemeke rêk û pêk ya sîstema dîyarkirina zayenda navdêran hatîye destxistin ku bi wê zayenda hemû navdêrên Kurmancî li ser matiqekê dikare were danîn. Dîsa, di devokeke Kurmancî ya Qefqasyayê de navdêrên bi awayekî pirjimar kêsandî maruzê senfiandineke cuda dibin ku li ser însanbûn û neînsanbûnê ava bûye. Ev senifandin jî di vê gotarê de hatîye analîzkirin.

Edebiyata Kurdî ya klasîk ji aliyê berhemên fêrkarî ve berhemdar e û gelek nûnerên vê edebiyatê di vî warî de yan berhemên serbixwe nivîsîne yan jî di nav dîwanan de cih dane berhemên bi vî rengî. Nûnerekî edebiyata Kurdî ya klasîk ê sedsala dawî ku bi mexlesa “Mîm û Fa” tê nasîn û xwedî dîwan Sêx Muserrefê Xinûkî yek ji van kesayetiyan e. Xinûkî li kêleka sêxîtiya terîqetê bi dersdarî û helbestvaniya xwe ve jî derdikeve pês. Nemaze dersdarî, di jiyana Xinûkî de cihekî girîng digire. Menzûmeya wî ya ku di vê çarçoveyê de ya bi navê “Gûz û Mewîj”ê metnekî fêrkarî ye ku di warê perwerdehî û exlaqê de bi sêweyeke sîretkar hatiye nivîsîn. Ji bilî vê menzûmeyê di cihên muxtelîf ên dîwana wî de di heqê perwerdehî û exlaqê de hin sîretên wî yên dîtir cih digirin. Em ê di vê xebatê de ji aliyê naverokî ve li ser nimûneya helbesta dîdaktîk menzûmeya Gûz û Mewîjê nirxandinekê bikin.